Co to jest Windows Server?

Czym jest i jak działa Windows Server? Praca w sieci lokalnej i chmurze to dla użytkowników tego systemu operacyjnego dopiero początek możliwości. Windows Server należy do rodziny systemów operacyjnych Windows NT, którego debiut nastąpił niemal dwie dekady temu pod postacią Windows Server 2003. Od tego czasu rozwiązanie Microsoftu trafiło do niezliczonych przedsiębiorstw na całym świecie, znajdując się m.in. w orbicie zainteresowań choćby najróżniejszych operatorów oferujących usługi hostingowe. Czym zatem jest serwerowa odmiana OS-u autorstwa giganta z Redmond?

Odrobina historii z Windows Server

Jak już zaznaczyliśmy Windows Server to grupa systemów operacyjnych wydawanych regularnie od 2003 roku. Nie był to jednak pierwszy tego typu system autorstwa Billa Gates’a i spółki. Systemów Windows Server było znacznie więcej. Serwerowa przygoda Microsoftu tak naprawdę rozpoczęła się wraz z edycją systemu operacyjnego Windows NT 3.1 Advanced Server. Później kolejno debiutowała wersja NT 3.5, 3.51, 4.0 oraz 2000. Co ciekawe już Windows 2000 Server wprowadził sporo funkcji używanych do dnia dzisiejszego.

Mówiąc o historii wypada wspomnieć o Windows Small Business Server, który od 1998 roku gości m.in. w polskich placówkach edukacyjnych. Produkt oparto na podstawowej edycji serwerowego systemu Windows, gdzie dołączone do niego oprogramowanie niewymagające oddzielnych licencji dostępu. Dla SBS wystarczą jedynie licencje dostępowe do serwera, acz ułatwienie to wiąże się z nałożeniem pewnych ograniczeń funkcjonalności. Z innych ciekawych rozwiązań giganta z Redmond będzie także SQL Server, pełniący rolę platformy bazodanowej typu klient-serwer. W dużym skrócie jest to system zarządzania relacyjną bazą danych (z ang. RDBMS). Produkt pierwszy raz wprowadzono na rynek w 1989 roku. Temat ten warto jednak zostawić na inną okazję.

Sposób licencjonowania Windows Server

Chcąc skorzystać z Windows Server nie możemy udać się do pierwszego lepszego sklepu komputerowego, jak ma to miejsce w przypadku zwykłego „Okienka”. Pamiętajmy, że nie jest to tania inwestycja, co w kontekście tak złożonego produktu dla biznesu dziwić nie powinno. Zakup systemu opiera się o tzw. licencje typu CAL występujące w odmianach Device i User:

• User CAL (na użytkownika) – polega na licencji dla konkretnego użytkownika posiadającego dostęp do zasobów serwera z kilku różnych urządzeń,
• Device CAL (na urządzenie) – licencja dla pojedynczego urządzenia. Sprawdza się w scenariuszu, gdy więcej niż jedna osoba korzysta z danego urządzenia np. w trybie zmianowym.

Oprogramowanie Windows Server można także nabyć w wersji OEM, które fabrycznie zainstalowano na danym serwerze. I tak dla przykładu decydując się na ofertę producenta z zakresu gotowych rozwiązań serwerowych w przypadku Windows Server 2019 system ten można nabyć w wersji preinstalowanej albo Reseller Option Kit do samodzielnego zainstalowania na nowym sprzęcie.

Cykl życia Windows Server

Produkt wdrożony przez amerykańskiego giganta jest nieustannie rozwijany. Z tego tytułu podstawowe odsłony cyklicznie trafiają na rynek, gdzie przez szesnaście lat główny wariant Windows Server udostępniano średnio, co cztery lata. Do tego system operacyjny zawsze ukazywał się w wersji pomocniczej z oznaczeniem „R2” w dwa lata po wydaniu bazowego wariantu. Niemniej wraz z premierą edycji Windows Server 2016 zerwano z tą tradycją.

Co ciekawe najnowszy Windows Server 2022 zadebiutował bez większego rozgłosu. Wprowadzone innowacje skupione są na zasadniczych polach: zabezpieczenia, hybrydowa integracja i zarządzanie Microsoft Azure oraz platformie aplikacji. Ogólnie nowinek jest całkiem sporo. Uwzględniono choćby możliwość korzystania z wirtualizacji zagnieżdżonej na serwerze doposażonego w procesor AMD.

Obecnie istotne zmiany wprowadzone przez Microsoft dotyczą także okresu wsparcia produktu. Przykładowo system Windows 2016 i 2019 dostępny były w wariancie Long-Term Servicing Channel (LTSC) oraz Semi-Annual Channel (SAC). Pierwszy zapewniał długoterminową wparcie z naciskiem na stabilność. Drugi - półroczny kanał - dotyczył udostępniania częstszych wersji nastawionych na płynne wdrażanie innowacji. Wraz z edycją 2022 producent stawia na jeden podstawowy kanał LTSC z dziesięcioletnim wsparciem podzielonym na dwa pięcioletnie podokresy. Jednocześnie nowa wersja Windows Server ma być wdrażana co 2-3 lata.

Podobieństwa i różnice

W teorii serwerową odmianę Windows przy pierwszym podejściu trudno odróżnić od desktopowego wariantu. Obie wersje mają wiele zbieżnych elementów, począwszy od aranżacji pulpitu, paska zdań tudzież ogólnego interfejsu. Producent nie poskąpił także standardowych akcesoriów oferowanych w zwykłym Okienku. Od Windows Server wymaga się jednak nienagannej stabilności. Istotną rolę odgrywają także zaawansowane wielowarstwowe zabezpieczenia, czego zwykłe OS nie jest w stanie spełnić. Windows Server ogołocono także z aplikacji Store, Edge oraz wszystkiego, co nie ma znaczenia dla profesjonalnej pracy w sieciach lokalnych i nie tylko.

Co jednak ciekawe najnowszy Windows Server 2022 to zasadniczo samodzielny byt. Od 2003 roku serwerowy i desktopowy Windows opracowywano na wspólnym fundamencie. Np. Server 2003 i XP-ek, albo Server 2016/2019 i Windows 10 to niemal bliźniacze systemy. A Server 2022? Nie jest to ani serwerowa wersja Windows 10, ani niedzieli wspólnych korzeni z najnowszą odsłoną Windows 11. W skrócie po niemal osiemnastu latach wspólnej linii rozwój klienckiego i serwerowego systemu Windows uległ ponownemu rozdzieleniu.

Napomnieć trzeba o Microsoft Defender Antivirus dostępnym od wariantu OS-u 2012 R2 aż po najnowszą odsłonę z numerem 2022. W niektórych przypadkach program ten określany jest także, jako Endpoint Protection. Chociaż funkcjonalność, konfiguracja i zarządzanie są w dużej mierze takie same w programie Defender dla systemów Windows 10 i 11, to mimo wszystko istnieją pewne różnice w przypadku ochrony serwerów.

Istotne cechy Windows Server

Windows Server to oprogramowanie mające za cel wsparcie pracy małych firm po wielkie korporacje. Spośród różnych funkcji wymienimy: zarządzanie użytkownikami, udostępnianie ogólnych zasobów wewnętrznej sieci, dostęp do drukarek i innych urządzeń, DHCP oraz realizacja bezpiecznego połączenia z siecią firmową poprzez VPN. Z Windows Server korzystają także wszelakie usługi hostingowe. Do tego pewne aplikacje działające z poziomu WWW, które opracowano w obrębie środowiska ASP.NET, także wymagają do prawidłowej pracy Windows Server.

Cała masa serwerów na świecie pracuje także w oparciu o darmowe środowisko Linux. Dlaczego zatem warto zainwestować w serwer oparty o rozwiązanie Microsoft? Poza wygodną pracą z znanym i łatwym w obsłudze interfejsem graficznym do użytkownika może przemawiać również:

• Chęć korzystać z usługi zdalnego pulpitu (RDS),
• Oprogramowanie używane w firmie może być wyłącznie kompatybilne z platformą Microsoftu,
• Oprogramowanie wymaga do autoryzacji Windows/Active Directory.

Należy jeszcze nadmienić, że na serwer Windows nie zalogujemy się za pośrednictwem zwykłego konta Microsoft. Zamiast tego mamy o wiele bardziej zaawansowane zabezpieczenia, wiążące się także z wyższym progiem wejścia do systemu. Praca z Windows Server pozwalana także zaoszczędzić czas osobie lub zespołowi IT przy zdalnej konfiguracji poszczególnych stacji roboczych. Finalnie Windows Server uruchomimy także bezpośrednio w chmurze, co przekłada się na zmniejszenie ogólnych kosztów: brak lokalnego serwera do utrzymania.

Wersja systemu Windows Server dla Ciebie

Windows Server 2012 był pierwszym oprogramowaniem dostępnym w czterech edycjach: Foundation dla małych przedsiębiorstw, Essentials idealny dla nieco większych firm, Datacenter dla najbardziej wymagających oraz Standard dla środowisk słabo lub wcale zwirtualizowanych. Dostępne opcje różnią się funkcjami serwera i sposobami licencjonowania. Inaczej wyglądają również wymagania sprzętowe.

Z czasem jednak Microsoft upraszał swoją ofertę. Przykładowo Windows Server 2019 ma już trzy główne edycje:

• Datacenter – posiada wszystkie możliwości systemu wraz z nielimitowaną wirtualizacją,
• Standard – podstawowa wersja systemu z limitowaną wirtualizacją (umożliwia korzystanie z dwóch środowisk OSE lub maszyn wirtualnych),
• Essentials – dla organizacji z nie więcej niż 25 użytkownikami i 50 urządzeniami.

Wersje podstawowe urozmaicały także wersje specjalne przeznaczone także do darmowego niekomercyjnego użytkowania. Finalnie najnowszy Windows Server 2022 dostępny jest w dwóch głównych edycjach: Standard i Datacenter. W konsekwencji Windows Server Essentials nie jest już osobną jednostką.

Podsumowując Windows Server to obszerny temat, dlatego udało się nam tylko zaznaczyć pewne kwestie. Z pewnością będziemy jeszcze do niego wracać. Natomiast jeśli już teraz poszukujecie dowolnego Windows Server to wszystkich klientów zachęcamy do wcześniejszego kontaktu - pomożemy dobrać najlepsze rozwiązanie.